Makna Dzikrulloh Ta’ala

الَّذِينَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (ألرعد:28)

“Nyaéta jalma-jalma anu ariman jeung anu haténa ngarasa tengtrem lantaran éling ka Alloh. Sing inget ! ngan ku jalan éling ka Alloh haté (manusa) jadi tengtrem” (Q.S. Ar-Ro’du: 28).

Kecap ذِكْرٌ (Dzkrun) asalna tina kecap ذَكَرَ (Dzakaro) َيذْ كُرُ (Yadzkuru) ذِكْرًا (Dzikron) وَتِذْكَارًا (Wa Tidzkaron) nu mibanda arti “éling/inget”. Sedengkeun nu dimaksud dzikir didieu, nyaéta ucapan-ucapan nu ngandung tujuan pikeun ngagungkeun, nyucikeun sareng muji Alloh swt. kalayan ku mangpirang-pirang bentuk jeung cara nu tujuanna pikeun taqorrub (ngadeukeutkeun diri ka Alloh).

Dzikir téh mangrupakeun hiji pagawean nu kacutat dina Al-Qur’an Dawuhan Alloh swt. kalayan kaunggel dina mangpirang-pirang ayat-Na. Dzikir téh mangrupakeun hiji jalan jeung konci hakékat pikeun jalma-jalma nu seja miluruh jalan karidhoan Alloh swt. tur dzikir téh bisa jadi wasilah/marga lantaran ningkatna darajat kawalian. Hal ieu téh luyu sareng Dawuhan Rosululloh saw.:

أَلاَ أُنَبِّئًكًمْ بِخَيْرِ أَعْمَالِكُمْ وَأَرْفَعُهَا فِيْ دَرَجَاتِكُمْ وَخَيْرٌلكُمْ مِنْ إِنْفَاقِ الذَّهَبِ وَالْوَرَقِ وَخَيْرٌلَكُمْ مِنْ أَنْ تُلْقُوْا عَدُوَّكُمْ فَتَضْرِبُوْاأَعْنَاقَهُمْ وَيَضْرِبُوْا أَعْنَاقَكُمْ ؟ قَالُوْا: بَلَى, قَالَ: ذِكْرُ الله ِ تَعَالَى. (ألحد يث)

“Naha aranjeun hayang (héh para sahahabat kami) diélingan ku Kami ngeunaan hiji amalan nu kacida hadéna, leuwih hadé tur suci dipayuneun Alloh, kacida luhur darajatna, tur leuwih hadé batan nga-infak-keun emas jeung pérak, ogé leuwih luhur tur mulya batan maténi tur dipaténi (syahid) ku musuh (di médan perang) ? . Maka para Shohabat ngawaler :’ Sumuhun, kantenan baé hoyong pisan’. Tuluy Rosululloh saw. Ngadawuh deui : ‘Amal éta téh nyaéta Dzikrulloh ta’ala (éling ka Alloh ta’ala)’ “. (Al-Hadits).

Salian ti éta dzkir téh mangrupakeun paréntah Alloh swt . sakumaha kaunggel dina dawuhanana Qur’an Surat Al-Ahzab ayat 41:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِيراً (ألأحزاب:41)

“Yeuh jalma-jalma anu ariman ! masing inget ka Alloh kalawan sing loba ingetna” (Q.S. Al-Ahzab: 41).

Ditingali tina bentuk jeung cara dzikir téh aya dua bagéan, nyaéta Dzikir ku haté jeung dzikir ku lisan. Tina dua bentuk jeung cara éta duanana ogé bisa dibagi dua deui, nyaéta nu kahiji dzikir dina harti inget/éling nalika geus kaeunteupan panyakit poho, jeung nu kadua, nyaéta dzikir da’im, hartina éling nu langgeng atawa kuat dina élingna/ingetna, tegesna salalawasna éling salirih dumadi sarengkak saparipolah ka Alloh swt.

Anapon Dzikir nu dilaksanakeun ku haté, nyaéta ku cara ngahadirkeun kana jiwa katut raga sahingga (mun bisa) nepi ka ngadarah daging salawasna kana sifat Rohman, sareng Rohim-Na Alloh swt. ogé kana ka-Maha Kawasa-an sareng ka-Maha Agung-an Manten-Na nu teu bisa leupas kabeungkeut dina rasa sareng perasaan, nu akhirna bakal numuwuhkeun rasa karumasaan diri dipayuneun Gusti Nu Maha Suci Alloh Robbul ‘Izzaty, yén diri téh lemah, hina, taya kakuatan, taya daya reujeung upaya anging sadayana kersaning Manten-Na.

Sedengkeun dzikir nu dilakukeun ku lisan, nyaéta dzikir ku bentuk ngalobakeun ucapan-ucapan nu kedal tina lisan ku ucapan kalimat thoyyibah, kayaning ngalobakeun nyebut Asma’ul Husna (Nami-nami Alloh), Tasbih (nyucikeun Alloh), Tahmid (Muji Alloh), Takbir (ngagungkeun Alloh), Tahlil (nunggalkeun Manten-Na) sareng sajabi ti éta. Tah dina hal dzkir lisanmah minangka hiji latihan diri pikeun ngabiasakeun lisan ngucapkeun kalimah-kalimah nu hadé bari miharep Rodho Alloh swt. Tur hal ieu hamo bisa dilakukeun lamun teu ngabiasakeun diri ngalakukeunana.

Dua dzikir nu munggaran diuningakeun, nyaéta dizikir haté jeung dzikir lisan kudu bisa saimbang. Hartina, antara lisan reujeung haté téh kudu aya kasapukan ulah pakia-pakia, sabab lamun geus bisa nyapukkeun atawa nyaimbangkeun antara dzikir haté jeung dzikir lisan, bakal ka asup kana ‘dzikrul a’dlo’a (ذِكْرُ اْلأَعْضَاءَ) dzikir anggauta badan. Tegesna, mun urang geus nyaimbangkeun antara dzikir haté jeung lisan, maka bakal ngawujud hiji tangtungan manusa nu salawasna miara, ngajaga, ngariksa awak sakujur tina ngalakukeun ma’shiyat ka Alloh swt., teu aya nu dipikaélingna kajaba éling ka Alloh, teu aya nafas nu kaluar-asup kajaba dibarengan ku kedalna lisan ucapan lafadz-lafadz Alloh, salawasna éling kana ka-Maha kawasaan sareng ka-Maha Agungan Alloh swt. tug dugi kaluarna nyawa tina raga.

Dzikir bakal ngabuahkeun hasil pikeun sing saha baé ogé nu salawasna nurut kana katangtuan-katangtuan dimana dzikir éta dilakukeun jeung nu utamanamh ngahadirkeun haté dimana lisan ngalaksanakeun dzikir, nu tujuanana sangkan karasa nikmatna dzikir. Sabab hamo bisa manggihan kanikmatan dzikir, mun haté teu hadir, hartina haté téh jadi poko utama dimana lisan ngalakukeun dzikir, mun haté masih disibukkeun ku haliyah dunya jeung kanikmatanana, maka dzikir nu dilakukeun hamo bisa karasa nikmatna. Jadi, ngahadirkeun haté dina dzikir téh minangka alat pikeun ngahontal kanikmatan dzikir, tegesna dimana dilaksanakeun dzikir ku lisan téh urang kudu ngaleburkeun diri teu aya deui nu nyantel na haté, nu nyangkaruk dina kolbu, nu nyampay dina manah, nu sumarambah kana bayah téh ukur Alloh Pangéran nu ngawasaan diri urang, pangéran nu ngusik sareng malikkeun urang, nu maparin rizki ka urang, nu ngalungsurkeun mangpirag-pirang kanikmatana nu kacida seueurna ka urang sadayana, tur jauhkeun perasaan-perasaan ngeunaan kadunyaan nu salawasna ngabalukarkeun urang lali kana temah wadi poho ka Alloh swt.

Anapon paedah atawa guna jeung manfaat dimana dzikir geus jadi pagawean biwir, dzikir jadi kabiasaan lisan téh nyaéta:

Nu Kahiji, dimana urang éling ka Alloh dina kaayaan kumaha baé, maka Alloh bakal émut ka urang. Hal ieu téh luyu sareng nu kaunggel dina hadits Qudsy nu diriwayatkeun ku Imam Bazaar nu nyumber ieu Hadits téh sumpingna ti Ibnu Abbas ra.:

يَقُوْلُ الله َ تَعَالَى: يَاابْنَ أَدَمَ إِذَ ذَكَرْتَنِيْ خَالِيًا ذَكَرْتُكَ خَالِيَا, وَإِذَ ذَكَرْتَنِيْ فِى مَلَإٍ ذَكَرْتُكَ فِى مَلَإٍ خَيْرٍ مِنَ الَّذِيْنَ تَذْكُرُنِيْ فِيْهِم (رَوَهُ ألبَزَارعَنِ ابْنِ عَبَّاس)

“Alloh swt. Ngadawuh: “Yeuh Anak Adam ! dimana maranéh inget ka Kami dina tempat jeung kaayaan sepi, maka Kami bakal inget ka maranéh dina kaayaan samodél kitu (dina mangsa jeung kaayaan sepi). Jeung dimana maranéh inget ka Kami dina tempat jeung kaayaan rame, maka Kami ogé bakal inget ka maranéh dina kaayaan samodél kitu (dina tempat jeung kaayaan rame), malah leuwih hadé tina tempat dimana maranéh inget ka Kami”. (H.Q.R. Bazaar ti Ibnu Abbas ra.).

Nu kadua, dimana urang ngabiasakeun dzikir ka Alloh swt. Maka urang bakal dipaparin katingtriman bathin. Sakumaha nu kaunggel dina Dawuhan Alloh swt. Qur’an Surat Ar-Ro’du ayat 28:

الَّذِينَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (ألرعد:28)

“Nyaéta jalma-jalma anu ariman jeung anu haténa ngarasa tengtrem lantaran éling ka Alloh. Sing inget ! ngan ku jalan éling ka Alloh haté (manusa) jadi tengtrem” (Q.S. Ar-Ro’du: 28).

Nu katilu, dimana urang salawasna dzikir Ka Alloh, maka urang bakal tamabah deukeut ka Alloh, pon kitu kénéh Alloh bakal nyakétan ka urang luyu reujeung usaha urang dina nyakétan ka Alloh. Tegesna dimana urang ngusahakeun taqorrub ilalloh (ngadeukeutkeun diri ka Alloh) sajeungkal, maka Alloh bakal nyakétan urang sahasta, mun seug urang ngusahakeun taqorrub ilalloh (ngadeukeutkeun diri ka Alloh) sahasta, maka Alloh bakal nyakétan ka urang kalayan sadeupa, mun seug urang ngusahakeun taqorrub ilalloh (ngadeukeutkeun diri ka Alloh) sadeupa, maka Alloh nyakeutan urang bari leumpang, mun seug urang ngusahakeun taqorrub ilalloh (ngadeukeutkeun diri ka Alloh) bari leumpang, maka Alloh nyakétan urang bari lumpat. Kitu saterusna. Sakedik nu disanggakeun seueur nu dipaparinkeun,. Hal ieu luyu reujeung Dawuhan Rosululloh dina Hadits Qudsy nu diriwayatkeun ku Asy-Syaikhoni, Imam Turmudzi nu nyumber ieu Hadits téh dumpingna ti Abi Hurairah ra. Nu hartosna éta hadits téh Nyaéta: “Panyangka/Dugaan Kami sarua reujeung panyangka/dugaan hamba-hamba Kami, jeung Kami bakal babarengan jeung manéhna dimana maranéhna inget ka Kami, maka lamun manéhna inget ka Kami dina dirina (haténa), maka Kami bakal inget dina diri (haté) Kami, dimana manéhna inget ka Kami dina mangsa jeung kaayaan rame, maka Kami bakal inget ka manéhna dina lingkungan rame deui nu leuwih hadé batan éta. Jeung dimana manéhna ngadeukeutan ka Kami sajeungkal, maka kami bakal ngadeukeutan ka manéhna sahasta, kitu deui mun manéhna ngadeukeutan ka kami sahasta, maka kami bakal ngadeukeutan ka manéhna sadeupa, ogé mun manéhna ngadeukeutan ka Kami sadeupa, maka kami bakal ngadeukeutan ka manéhna bari leumpang, mun seug manéhna ngadeukeutan ka Kami bari leumpang, maka kami ngadeukeutan ka Manéhna bari lumpat”.

Mangga cobian !, nalika urang aya dina kaayaan suci lahir, suci bathin di tempat nu suci bari sepi (saenamah dina wanci peuting) teu aya deu jalmi iwal ti urang sorangan, tuluy calik bari mayun ka kiblat, tuluy meureumkeun panon, tungkulkeun sirah minangka salah sahiji bentuk katawadhuan (ngaréndahkeun diri depe-depe handap asor) dipayuneun Alloh, tuluy urang ngawitan ngalafadzkeun ku lisan ucapan kalimat-kalimat toyyibah kalayan lirih-rintih bari ngahadirkeun haté, inget-inget kasalahan urang, kadorakaan urang, kamantangulan urang ka Alloh, kalemahan urang, kafaqiran urang, kamiskinan urang, ka teuwalakayaan urang, tuluy bathin urang ngajerit ka Alloh mugia Manten-Na maparin pangahampura, maparin pitulung sareng pituduh ogé pangraksa sareng pangriksa ka urang salamina tur utamakéun urang neneda ka Manten-Na mugia ngalungsurkeun rohmat sareng Ridho-Na. Insyaalloh mun ieu hal dicobian dilaksanakeun kalayan kontinu komo bari dijadwalkeunmah minangka kagiatan rutinitas ruhaniyah urang sadidinten, maka bakal kabuka cahaya-cahaya nu nyaangan haté tur ngabuka panto-panto hijab (hahalang) rusiah-rusiah kagaiban, ogé ngabuka hahalang jauhna urang Ka Alloh swt.

Mudah-mudahan urang sadayana kalebet kana golongan jalma-jalma nu salawasna dzikir ka Alloh swt dina kaayaan ku maha baé jeung dimana baé ayana, Amin Ya Alloh Ya Robbal ‘Alamin.

Wallohu A’lam Bish-Showaab.